De Kasteeldetective is een serie spannende cold case verhalen over de verdwenen kastelen van Noord-Holland. Archeologiemuseum Huis van Hilde is het hoofdbureau en van hieruit onderzoekt de kasteeldetective telkens een onopgeloste zaak, doet sporenonderzoek aan de hand van middeleeuwse objecten en gaat op zoek naar tastbaar bewijs op de ‘plaats delict’: de plek van het kasteel zelf…
De Kasteeldetective is een podcast van Marius Bruijn en Yvonne Molenaar, voor Huis van Hilde, in samenwerking met verschillende erfgoedinstellingen. Deze podcast is mede mogelijk gemaakt dankzij steun van Saricon en het Cultuurfonds, Fonds voor Archeologie en Publiek, Stichting Monumentenbezit.
Muziek en geluidsvormgeving is gemaakt door Matthijs Tuijn samen met Marius Bruijn.
Marius en Yvonne
Een dame als kasteelheer #1: Brederode verwoest
Als je de ruïne van Brederode in Santpoort bezoekt kan er geen twijfel over bestaan; De dikke muren, de torens, de slotgracht, alles heeft de uitstraling van een echt middeleeuws kasteel. En toch is het maar de vraag of dat klopt. Het is alsof dit gebouw té goed zijn best doet. Is het stiekem iets anders?
De kasteeldetective vraagt zich af: Wat bouwde de Brederode’s eigenlijk? Was het een kasteel of lijkt dat alleen maar zo?
We starten het onderzoek in archeologiemuseum Huis van Hilde, we bekijken de Ruïne en we ontdekken alles over de bouw van het ‘kasteel’ Brederode in de 14e eeuw, met kastelenexpert Jan Kamphuis.
Een dame als kasteelheer #2: Brederode hersteld
Het kasteel Brederode werd in 1427 grotendeels verwoest. Pas toen een dame van hoge adel het in bezit kreeg, Yolande de Lalaing, werd het hersteld. Maar in wat voor een vorm? Wat was er toen nog van het kasteel over?
De kasteeldetective onderzoekt: Konden ze de glorie herstellen en Brederode weer opbouwen tot een echt kasteel?
We starten het onderzoek op de Ruïne van Brederode. We duiken in het leven van Yolande de Lalaing met middeleeuwenexpert Elizabeth den Hartog. En we ontdekken op Huis van Hilde een uniek overblijfsel van het kasteel: Een beschilderd vensterglas uit de 15e eeuw.
Een dame als kasteelheer #3: Brederode herrijst
De laatste adellijke bewoner van het huis Brederode was vrouwe Yolande de Lalaing. Een dame als kasteelheer dus, in de 15e eeuw. Zij liet Brederode nog éénmaal trots herrijzen. De kasteeldetective onderzoekt: Hoe gebruikte vrouwe Yolande het huis Brederode? Was het een luxevilla of bewoonde deze adellijke dame een echt ridderkasteel?
En op Huis van Hilde bespreken we een bizar stukje keukenafval van de kasteelbewoners: Een middeleeuws bot van een orka!
Met Merle Lammers van Stichting Monumentenbezit, Carla van Den Berg, vrijwilliger bij Brederode. Archeoloog Jean Roefstra en kunsthistoricus Elizabeth den Hartog.
#1. Het kasteel van een moordenaar
De meest beruchte moordenaar van Holland in de middeleeuwen is Gerard van Velsen. Hij vermoorde de populaire graaf Floris V. Maar behalve dat Gerard als straf ter dood veroordeeld werd, werd ook zijn kasteel verwoest, om zo de herinnering aan een vermeende landverrader volledig weg te vagen.
De Kasteeldetective gaat op zoek naar de plaats waar Gerard woonde. Wat was dat voor een kasteel? Hoe vind je een kasteel dat niet gevonden mag worden?
We starten in Huis van Hilde en gaan op bezoek bij schrijver Kees Nieuwenhuijsen en amateur archeoloog Jan Morren.
#2 Kastelen zoeken in Beverwijk
Gerard van Velsen was ‘Heer van Beverwijk’. Ooit stonden Gerard en Floris V toch op goede voet met elkaar. Zeer waarschijnlijk had hij dus ook een kasteel in Beverwijk. We gaan op zoek naar de plaats waar Gerard in Beverwijk woonde. Wat was dat voor een kasteel? Wat is er op dat kasteel gebeurd, dat Gerard tot een moord dreef?
We starten in Museum Kennemerland in Beverwijk, met Jeroen Zoetmulder, en we gaan op bezoek bij schrijver Kees Nieuwenhuijsen.
Het historielied over de moord op Floris V, van ca. 1320, werd bewerkt en gezongen door Juliette van Dijk.
#3 Kasteel Adrichem in het sportpark
We zijn in middeleeuws Beverwijk op zoek naar het kasteel van Gerard van Velzen, deze heer van Beverwijk vermoorde in 1296 op brute wijze de populaire graaf van Holland, Floris de vijfde. We hebben informatie van een kasteel in Beverwijk, Adrichem, maar we zoeken bewijs dat dit kasteel in de tijd van Gerard al bestond. Een bijzondere archeologische vondst kan wel eens het ultieme bewijsstuk zijn.
We starten in Museum Kennemerland in Beverwijk en we gaan op zoek naar resten van Gerards kasteel op de plaats waar het gestaan moet hebben, midden in het huidige Sportpark Adrichem.